Hoe persoonlijk is persoonlijk eigenlijk bij ritueelbegeleiding? Voor mij van het meegeven van het “geheime”appeltaartrecept van oma waarbij elk ingrediënt een eigen link naar een facet uit haar leven had, het uitzicht waar vader zo van hield als een puzzel waar iedereen een stukje van meeneemt of de boomwortels die de familie als bindend middel met elkaar boetseerde van klei en diende als persoonlijk symbool en later als grafbeeld. De mogelijkheden zijn eindeloos maar wat past er bij uw dierbare of bij jullie als familie? Heeft ook u net dat extra steuntje in de rug nodig om zelf iets te doen bij het afscheid? Via verschillende media wordt sterven en alles wat daar mee te maken heeft bespreekbaarder. Daarmee is men zich vaak bewust dat er meer mogelijk is dan het gebruikelijke. Dit spreekt niet iedereen aan, soms zijn traditionele ceremonies de meest wenselijke. Waar men open staat voor mogelijkheden buiten de gebaande paden merk ik dat families verbaasd zijn over de eigen vindingrijkheid en hun dierbare soms beter leren kennen dan bij leven. Intensief mee mogen lopen met een familie tijdens deze intieme periode schenkt mij dankbaarheid. Het maakt dat ik zelf ook ga houden van de overledene zonder dat ik deze bij leven ontmoette.

Thuis sprekend bij mensen die net een verlies ondergaan merk ik dat het vaak moeilijk is om de uitvaart te bespreken. Emoties overheersen en gedachten zijn onduidelijk. In een korte tijd is er veel te regelen. Het kan een enorme rust bieden aan alle betrokkenen om er vooraf over van gedachten te wisselen, soms al (deels) na te denken en beslissingen te nemen over de invulling van de uitvaart. Als stervensbegeleider heb ik daar zeer positieve ervaringen mee. Vroegtijdig ontstaat openheid bij degene die zelf voor de drempel staat en de familie als geheel in het bijzonder. Het biedt ruimte om bij leven elkaar nog beter te leren kennen. Soms worden onuitgesproken zaken benoemt. Dat schept een enorme verbinding, rust en vertrouwen in een sterfproces dat gaat komen. Want wie kan er beter vertellen dan jij wat je wilt nalaten, welke principes voor je belangrijk zijn, welke levensveranderingen indruk maakte, waar je dankbaar voor bent en wanneer je heel gelukkig was? Het geeft de ruimte om uw verhaal bijzonder te maken, een liefdevolle en eerlijke schets van hoe het was. Met woorden, symboliek en rituelen die volledig op jullie zijn afgestemd. Een afscheid waar men achteraf met genoegen en een warm gevoel op terug kijkt.