Door: Zilla van Dijk | Stichting Rituals to Root
Op 7 februari 2020 was Arthur Polspoel in Het Bezinningshuis. Deze docent, theoloog, auteur, supervisor, stervens- en rouwbegeleider heeft meerdere publicaties en boeken over rouw- en verliesverwerking op zijn naam staan waaronder ‘Wenen om het verloren ik’. Robin Zuidam medeoprichter van Het Bezinningshuis ging in gesprek met zijn ex-docent Arthur Polspoel over thema`s als luisteren, communicatie, suïcide, schuldgevoelens, rouwen en eenzaamheid. Graag deel ik een aantal handreikingen uit het gesprek die mij bijbleven.
Arthur vertelt dat wij snel geneigd zijn in communicatie om aan te geven dat we de ander begrijpen. Maar wat begrijpen we dan? Kunnen wij wel begrijpen wat er in de ander omgaat of begrijpen wij wat er in onszelf omgaat? Als je zegt: “Ik begrijp U” creëer je afstand tot de ander, ben je eigenlijk gewoon aan het praten. Wanneer je echt het contact wilt aangaan naar een dieper niveau kan je bijvoorbeeld zeggen: “ik begrijp dat dit u diep heeft geraakt”. Met communicatie begeef je je in de tempel van de ander, het is van belang om alle problemen serieus te nemen. Soms wordt er gedacht dat iemand er niet over wíl praten. Je kan jezelf afvragen of dat wel klopt. Kans is groot dat de ander er nog niet over kán praten.
Ook werd er ingegaan op rouw en dat rouwen eigenlijk op zoek gaan naar jezelf is, jezelf opnieuw verhouden tot de wereld omdat de ander een deel van je identiteit was geworden. Het is het zoeken om het verloren ik en eigenlijk rouw je om jezelf. Bij rouw of eenzaamheid kan een ander dat nooit voor je oplossen. Rouw en verlies mag letterlijk indalen. Het toe te laten, de emotie toe te laten kan je een dieper inzicht brengen.
Suïcide en schuldgevoel was ook een thema. Bij suïcide speelt altijd de waarom vraag wanneer het plotseling gebeurt zonder achtergelaten bericht. Er spelen dan gedachten bij naasten of zij daar een aandeel in hebben gehad. Wanneer iemand zich schuldig voelt is het goed dit gevoel te toetsen. Klopt dit wel, dat jij daar schuld aan hebt? De realiteit is namelijk meestal anders. Achteraf kan soms gesteld worden dat er signalen waren maar die signalen konden op dat moment nog niet worden gezien. Ook is het cruciaal te weten dat de aanleiding voor een suïcide iets anders is dan de oorzaak. Laat gevoelens van schuld toe, maar realiseer je dat dit niet de realiteit is.
“In hoeverre is ons sterven nog natuurlijk met alle medicijnen en levensverlengende middelen”
Arthur Polspoel is een vriendelijke en benaderbare man met zachte woorden. Toch stelt hij dat ‘praten over de dood’ ons niet echt helpt en een misvatting is. Zoals ik het begreep, bedoelt Arthur niet dat praten over de dood een onzinnige bezigheid is. Het kan een mooie start zijn maar er is meer nodig. Hij pleit er vooral voor om ons werkelijk bewust te worden van onze eindigheid en sterven te beleven als vast onderdeel van ons leven.“I n hoeverre is ons sterven nog natuurlijk met alle medicijnen en levensverlengende middelen”, vraagt hij zich af. En ik vraag me dat met hem af.
Zelf jouw (on)sterfelijkheid onderzoeken? Uit de Kist
